Mag het licht uit? Verlichting bomen Schip­holweg

Indiendatum: sep. 2013
Antwoorddatum: 29 okt. 2013

1. In hoeverre zijn de belangen van mens, dier en milieu meegewogen bij het initiatief om de bomen aan de Schipholweg te verlichten?

Het business platform Schipholweg wil de sfeer van de Schipholweg opwaarderen vanwege het saaie karakter van de omgeving. Het platform heeft gevraagd wat de mogelijkheden zijn om de gebouwen dan wel bomen te verlichten. De gemeente heeft positief gereageerd op dit initiatief uit de stad met de voorwaarde dat de investering vanuit het businessplatform werd verzorgd.

Verder heeft de gemeente de aanvullende voorwaarde gesteld, dat de verlichting met behulp van LED werd uitgevoerd vanwege milieubelang (lager energieverbruik) en lagere beheerkosten.

De belangen voor het milieu zijn afgewogen. De gemeente laat in dit specifieke geval de verbetering van de omgeving en de aantrekkelijke uitstraling van een belangrijke kantoorlocatie in Leiden prevaleren. Een locatie die dicht aan ligt tegen het Stationsgebied waar de gemeente een belangrijke ontwikkelopgave heeft.

De boomverlichting is momenteel nog de gehele nacht aan. Nog dit jaar zal er een voorziening worden getroffen om de verlichting tot 1.00 uur te laten branden.

2. Welke gemeentelijke gebouwen worden ’s nachts aangelicht? Heeft ook hier een belangafweging plaatsgevonden?

Hieronder volgt de lijst van gemeentelijke gebouwen die ’s nachts worden aangelicht:

Alexandrine Tinneplein: Kunstwerk, Boisotkade - Vliet: Vlietbrug, Breestraat: NBBS gebouw, diverse straten Havenwijk: diverse bruggen, Burchtsteeg: Poort van de Burcht, Geregracht/Plantsoen: Monument Jan van Hout, Haagse Schouwweg: Monument Gevallen Militairen, Kloosterpoort: Boomverlichting, Vismarkt - Nieuwe Rijn: Koornbeurs & -brug, Lindestraat: Monument, Molenwerf: Monument Gevallenen 2de Wereldoorlog, Parkstraat: Verzetsmonument, Sitterlaan - Kammerlingh Onnesplein: Monument Corn. Joppensz, Breestraat: Stadhuis, Steenstraat: Boomverlichting, Steenstraat: Catwalk, Stationsplein: Lichtzuilen, Van der Sterrepad- de Burcht: bomen, Van der Sterrepad: de Burcht omloop, Noordeinde: Zeevaartschool, Steenschuur: Nieuwsteegbrug, Lange Mare - Haarlemmerstraat: Hartebrugkerk, Lange Mare - Haarlemmerstraat: Hartebrugkerk boomverlichting, Haven: Zijlpoort, Molenwerf: Molen de Valk, Kort Galgewater: Stadstimmerwerf, Kort Galgewater: Molen de Put, 1e Binnenvestgracht: Morspoort, Marktsteeg: Scheltema complex, Gerecht: Gravensteen, Lokhorststraat: Latijnse school, Sebastiaansdoelen: Doelenpoort, Rapenburg: Plaquettes Leids ontzet, Sionssteeg: Sionshofje, Caeciliastraat: St. Elisabeth Gasthof, Vismarkt: de Waag, Middelweg: Hooglandse Kerk, Gangetje: Onderdoorgang, Hooglandsekerkgracht: Boomverlichting, Wiekelpad: Monument Eigen Wieken, Diverse straten Merenwijk: Muurteksten, Stationsplein: Boomverlichting, Korte Mare - Warmonderbrug: schijnwerpers, Witte Singel: Borstbeeld Rembrandt, Rapenburg: Gijsselaarsbank, Witte Singel: Neksluisbrug, Molensteeg: Molensteegbrug, Steenschuur: Lodewijkskerk, Oude Rijn: Scheluwbrug, Havenplein: Kleine Havenbrug, Ankerpark: kanonnen Ankerpark, Kort Rapenburg: overkluizing Kort Rapenburg, Galgewater: Rembrandtbrug, Rapenburg: Sint Jeroensbrug, Hoogstraat: Visbrug, Donkersteeg: Sint Jansbrug, Stationsplein: Pilaren onder Alphens perron, Langegracht: Schoorsteen E-on, Vismarkt: grondspots bomen, Van der Werffpark: Monument Van der Werf, Schipholweg: Bomen middenberm

3. Erkent u in zijn algemeenheid de negatieve gevolgen van verlichting in de openbare ruimte?

Als gemeente maken we steeds weer een afweging over de invloed van verlichting in de openbare ruimte op sociale veiligheid, verkeersveiligheid en de belasting van het milieu (mens, dier en plant). De gevolgen van verlichting kunnen ook positief zijn. Verlichting kan de openbare ruimte aantrekkelijker en veiliger maken.

4. Is er inmiddels contact geweest met de Sterrenwacht om aan te sluiten bij de Nacht van de Nacht? (De eerstvolgende is 26 oktober 2013)

Ja, wij sluiten aan bij de Nacht van de Nacht. In de Nacht van de Nacht gaan de volgende illuminatieprojecten uit:

Bruggen in Havenwijk, Stadhuis, Burcht, Zijlpoort, Stadstimmerwerf, Morspoort, Scheltema-complex, Gravensteen, Latijnse school, Doelenpoort, Plaquettes Leidens Ontzet Rapenburg, Sionshofje, St. Elisabeth Gasthof, Waag, Hooglandse Kerk, Boomverlichting Hooglandsekerkgracht, Beeld op plein Eigen Wieken, Lodewijkskerk, Scheluwbrug, Klein Hevanbrug, St. Jeroensbrug

5. Kent u de proef van de gemeente Utrecht naar vleermuisvriendelijke verlichting, en bent u van plan, dit ook te overwegen voor Leiden?

De gemeente is bekend met de proef in Utrecht en gaat ook een proef doen met vleermuisvriendelijke verlichting op de Groene Maredijk. De Groene Maredijk ligt dwars op de foerageerroute van en naar het Leidse Hout.

6. Veel scholen en kantoorgebouwen zijn ’s avonds en ’s nacht volop verlicht. In antwoord op eerdere vragen van GroenLinks http://gemeente.leiden.nl/nc/b... heef het college antwoord “niet bevoegd” te zijn om scholen te dwingen spaarzamer met verlichting om te springen. Is het college echter wel bereid om met scholen en ondernemers in gesprek te gaan en de argumenten tegen lichtvervuiling met hen te delen?

Op dit moment is de gemeente niet in gesprek met scholen en ondernemers specifiek over (het beperken van) verlichting. Wel is er een verkennend gesprek gepland met de centrummanager om te onderzoeken in welke mate ondernemers interesse hebben om in de binnenstad gevel- en etalageverlichting te verduurzamen. Op het gebied van duurzaamheid is de gemeente wel in gesprek met scholen in de zin van ‘groene schoolpleinen’ en in het gemeentelijk programma richting primair onderwijs biedt de gemeente ook diverse lesprogramma’s aan op het gebied van duurzaamheid: bijvoorbeeld energieke scholen.

De rol van de Omgevingsdienst (ODWH) is in dit verband beperkt tot bedrijven en instellingen die zijn aan te merken als een inrichting in de zin van de Wet milieubeheer. Bij dergelijke bedrijven komt de ODWH periodiek over de vloer voor het uitvoeren van een milieucontrole. De meeste bedrijven hebben dan te maken met algemene milieuregels op grond van het Activiteitenbesluit. Alleen voor glastuinbouw en sportveldverlichting zijn daarin concrete voorschriften voor verlichting opgenomen. Het onnodig verlichten van bedrijfsgebouwen in de avond en nacht kan daarnaast ook nog worden aangemerkt als het niet doelmatig gebruiken van energie. Als dan het jaarlijks energiegebruik boven een bepaalde norm uitstijgt (50.000 kWh elektra of 25.000 m3 aardgasequivalenten) kan het bedrijf worden aangesproken om energiebesparende maatregelen te nemen. Bij milieucontroles wordt wel gevraagd of er sprake is van onnodige verlichting, maar er wordt niet specifiek op gecontroleerd.

7. De Rijksoverheid heeft inmiddels de lichtvervuiling op snelwegen aangepakt. Welke mogelijkheden zijn er binnen Leiden om te komen tot minder lichthinder in de openbare ruimte?

Rijkswaterstaat schakelt verlichting definitief uit na een bepaalde tijd. Dat is in een stedelijke omgeving moeilijk vanwege de sociale- en verkeersveiligheid. Het is wel het streven van de gemeente om in de nabije toekomst te komen tot een gedimde verlichting in de stille uren van de nacht. Dit houdt ook verband met het (nog niet) zelf kunnen sturen en schakelen van onze eigen verlichting.