Motie: verminder bloot­stelling aan bodemlood

De Raad van de gemeente Leiden, bijeen in de vergadering van 9 november 2023,

Constaterende dat

• Vanaf 1 januari 2024, onder de Omgevingswet, individuele gemeenten het bevoegd gezag over de historische verontreinigingen in de vaste bodem hebben;

• Leiden tot in de jaren zestig van de twintigste eeuw een industriestad was;[i]
• In de stadsbodem, vooral in de oude binnensteden, grootschalig diffuse bodemverontreiniging[ii] met lood voorkomt;
• Alleen met de kwaliteitsklasse ‘landbouw/natuur’ voor lood wordt voldaan aan het aanvullend advies[iii] van GGD GHOR Nederland over lood in de bodem en het grootste gedeelte van Leiden deze kwaliteitsklasse niet heeft;
• Lood in de bodem gezondheidsrisico’s met zich mee kan brengen en kinderen lood kunnen binnenkrijgen als zij gronddeeltjes inslikken tijdens het buitenspelen;
• Als diffuus verontreinigde grond als moestuin wordt gebruikt, blootstelling aan lood door de consumptie van groenten aanzienlijk toeneemt;

• Lood bij jonge kinderen (0-6 jaar) een nadelig effect op het leervermogen heeft en leidt tot een verlies van IQ-punten;
• Het belangrijk is dat, op plaatsen waar kinderen in contact kunnen komen met bodemlood, gemeenten en bewoners maatregelen treffen om de blootstelling tot een zo laag mogelijk niveau terug te brengen;[iv]

Overwegende dat

• Vraagstukken rond verontreiniging met lood prominenter op de voorgrond zijn gekomen en blijvende aandacht en inspanning verdienen;[v]

• Voor grootschalige diffuse loodverontreiniging, onderzoek en sanering, zeker in stedelijk gebied, vaak een onhaalbare opgave is, gezien de grote oppervlakten met complexe infrastructuur;
• Het wel mogelijk is om de blootstelling aan bodemlood te verminderen door het nemen van gerichte maatregelen en gebruiksadviezen;
• Het voor ouders belangrijk is te weten dat zij met relatief eenvoudige maatregelen de blootstelling aan lood van hun kinderen kunnen verminderen;[vi]

Verzoekt het college

• In beeld te brengen wat de verantwoordelijkheid van het college is met betrekking tot publiekscommunicatie over de gezondheidsrisico’s van bodemlood en bijbehorende handelingsperspectieven;
• In overleg te treden met de Omgevingsdienst West-Holland en de GGD over de aandachtsplekken voor ‘gevoelig gebruik’1 en de raad over de uitkomsten te informeren;
• Daarbij te betrekken hoe met bewoners gecommuniceerd kan worden over eventuele gezondheidsrisico’s.

Laura Delver (Partij voor de Dieren)

[i] Zo was er bijvoorbeeld chemische industrie aan het Levendaal en de Langegracht, een verffabriek aan de Hogewoerd, een transformatorenfabriek aan de Ververstraat, metaalindustrie op de Zuidsingel, De Waard en het huidige Ankerpark. Ook was Leiden in de 17e eeuw het belangrijkste textielcentrum van de wereld. De chemicaliën die in de textielindustrie werden gebruikt bevatten onder andere arsenicum, lood en kwik.

[ii] Binnen een diffuus verontreinigd gebied komen gehalten aan lood voor zowel onder als boven de interventiewaarden bodemsanering.

[iii] GGD (2016). Aanvullend advies Lood in bodem en gezondheid.

[iv] RIVM (2015). Diffuse loodverontreiniging in de bodem: Advies voor een gemeenschappelijk beleidskader. (Rapport 2015-0204).

[v] IenW (2020). Beleidsdoorlichting Artikel 13 Bodem en Ondergrond.

[vi] Het is bijvoorbeeld raadzaam om kinderen de handen te laten wassen na het spelen, schoenen in huis uit te trekken. regelmatig te stofzuigen of te dweilen en groenten te kweken in bakken met schone teelaarde.