Is de biodi­ver­siteit in Leiden toege­nomen?

Indiendatum: feb. 2012
Antwoorddatum: 10 apr. 2012

Schriftelijke vragen aan het college van burgemeester en wethouders van het raadslid D. DE VOS (PvdD) inzake toename biodiversiteit in Leiden (ingekomen 29 februari 2012)

Tijdens de raadscommissie Leefbaarheid en Bereikbaarheid van 9 februari 2012 heeft wethouder De Wit gemeld dat de biodiversiteit in Leiden is toegenomen. De Partij voor de Dieren wil graag weten waarop deze conclusie is gestoeld, gezien de grote hoeveelheid groene en onbebouwde ruimte die de laatste jaren is verdwenen. Daarom willen wij u de volgende vragen voorleggen.

1. Op grond van welke gegevens en over welke periode heeft de wethouder de conclusie getrokken dat de biodiversiteit in Leiden is toegenomen?

Deze conclusie is getrokken op grond van het feit dat in steden de biodiversiteit tegenwoordig hoger is dan op het platteland. (Zie ook: “J. Noordijk, E.Kleukers, e.a.: “De Nederlandse Biodiversiteit “.) Daarnaast is in Leiden expliciet aandacht besteed aan Biodiversiteit. Sinds 2009 is gewerkt aan uitvoering van het biodiversiteitsactieplan. Sommige deelprojecten hebben een directe verbetering als gevolg; andere zullen op langere termijn de biodiversiteit verbeteren.

2. Welke definitie van biodiversiteit hanteert de gemeente?Is het college bekend met het ecologische verschijnsel van homogenisatie, wat inhoudt dat oorspronkelijke soorten verdwijnen, terwijl algemenere, meer opportunistische, soorten toenemen? Ziet u dit proces terug in de Leidse natuur?

De gemeente hanteert verschillende definities van biodiversiteit:

• In het kader van het Biodiversiteitsactieplan wordt uitgegaan van de functionele benadering, gebaseerd op ecosysteemdiensten, ontleend aan het TEEB (The Economics of Ecosystems and Biodiversity is een door de VN in 2010 uitgebrachte internationale studie naar de kosten en baten van biodiversiteit).
• Met betrekking tot bv. het Stadsnatuurmeetnet wordt gekeken naar soorten vogels, vleemuizen, libellen, amfibieën, etc. Daarmee wordt een beeld gevormd van de diversiteit van soorten in de stad. Binnen steden komt dit meestal neer op de – qua areaal smalle- alpha-diversiteit en blijven de bredere beta- en gammadiversiteit, van uitgebreidere ecosystemen buiten beschouwing.

Het college is bekend met het verschijnsel homogenisatie en ziet dit verschijnsel ook terug in de Leidse natuur.

3. Deelt het college de mening dat louter de aanwezigheid van soorten onvoldoende is om conclusies over biodiversiteit te trekken, gezien de populaties van karakteristieke soorten over tijd in omvang kunnen afnemen? Zo neen, waarom niet?

Ja, het college deelt die mening.

4. Naar wij begrepen hebben, wordt de natuurontwikkeling in Leiden gemonitord via het Stadsnatuurnet. Hoe worden de gegevens in dit meetnet verzameld? Geven de metingen een betrouwbaar beeld van de natuurontwikkelingen in Leiden?

De gegevens van het Stadsnatuurmeetnet worden verzameld door ecologen in dienst van Bureau Stads Natuur Rotterdam (bSR), volgens een methode die is ontwikkeld in samenwerking met de Universiteit van Leiden. De metingen geven een betrouwbaar beeld van de natuurontwikkeling in Leiden, mits er voldoende jaren achtereen wordt gemeten.

5. Komen in de Leidse groengebieden Rode Lijst-, Habitat- of Vogelrichtlijnsoorten voor? Zo ja, welke en waar?

Bij alle in Leiden gemonitorde dieren zijn de volgende opmerkingen van toepassing:

• Alle vogels vallen onder de Vogelrichtlijn
• Alle vleermuizen vallen onder de Habitatrichtlijn
• Van alle vogels staan er zeven op de Rode Lijst. Vier in de categorie “kwetsbaar” ((boomvalk, groene specht, slobeend en visdief) en drie in de iets minder kritische categorie “gevoelig” (grutto, tureluur en huismus).
• Van de libelles staand er drie op de rode lijst. In de categorie “bedreigd”: de bruine winterjuffer, en in de categorie “kwetsbaar” de glassnijder en de vroege glazenmaker.
• Onder de vlinders, vleermuizen en amfibieën zijn geen Rode Lijstsoorten. Voor de locaties waar deze soorten voorkomen wordt verwezen naar de site van het Stadsnatuurmeetnet http//natuurinLeiden.nl

Planten zijn hier buiten beschouwing gebleven; deze staan niet op de site, maar wel in de onderzoeksrapporten.

6. Hoe geeft Leiden uitvoering aan de in 2010 uitgesproken doelstelling van de lidstaten van de Europese Unie om het verlies aan biodiversiteit te stoppen? www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=MOTION&reference=B7-2010-0536&format=XML&language=EN

De meeste punten uit het betreffende document zullen op Rijks- en Provinciaal niveau moeten worden aangepakt. Waar mogelijk probeert Leiden samen met private partijen hieraan ook invulling te geven door projecten zoals het Stadsnatuurmeetnet, Stadsvogelcampagne, het Biodiversiteitsactieplan en het vervolg hierop samen met de Provincie Zuid-Holland, het lokaal klimaatbeleid, groene daken, toepassing biobrandstof en andere duurzame initiatieven.

7. Op welke wijze zou een meer ecologisch groenbeheer, zoals ook ter sprake kwam in de commissievergadering van 9 februari, kunnen bijdragen aan meer biodiversiteit? Is het college voornemens hierover beleid te ontwikkelen?

Het college is bezig met opstellen van een nieuw Ecologisch Beleidsplan; het oude dateert van 2000. Door onder meer, het kennisniveau van gemeentelijke medewerkers op peil te houden en de kennis van bewoners te benutten, kan een meer ecologisch groenbeheer bijdragen aan meer biodiversiteit.

8. Is het waar dat Leiden de “biodiversiteitshoofdstad van Europa” wil worden? Zo ja, op welke wijze zal dit worden ingevuld? Zo nee, wanneer is dit kennelijke voornemen verlaten?

Dit is een politiek voornemen dat in een vorig college ter sprake is geweest en dat nog steeds “leeft”. Het voornemen is nooit formeel bestuurlijk vastgesteld en dus evenmin verlaten. Het zal worden ingevuld, door - binnen de huidige mogelijkheden- door te gaan met aandacht te besteden aan biodiversiteit.