Schrif­te­lijke Vragen Begrazing Crone­steyn

Indiendatum: feb. 2018

Schriftelijke Vragen Begrazing Cronesteyn

Polderpark Cronesteyn wordt, in opdracht van de gemeente, sinds 2012 begraasd door een kudde schapen. Op 18 februari 2018 ontving de commissie Leefbaarheid & Bereikbaarheid meerdere signalen (oa brief van de Imkersvereniging Leiden) over de vergoeding die de schaapherder ontvangt voor de begrazing. Deze zou niet kostendekkend zijn en daardoor ziet de schaapherder zich genoodzaakt om met de begrazing stoppen.

De Partij voor de Dieren, GroenLinks en ChristenUnie maken zich hierover zorgen.

Begrazing door schapen heeft verschillende voordelen ten opzichte van machinaal maaien. Zo levert begrazing door schapen een positieve bijdrage aan de biodiversiteit met name variëteit van bloemen en planten en dus ook insecten. Schapen gaan selectief te werk en grazen bijvoorbeeld de giftige Reuzenberenklauw weg. Ook biedt begrazing door schapen unieke educatieve mogelijkheden voor scholen en passanten en is het waardevol cultureel erfgoed.

Wij hebben daarom de volgende vragen:

1. Is het college op de hoogte van de financiële problemen zoals genoemd in de verschillende brieven?

Antwoord: Ja, het college is bekend met de financiële problemen. Deze worden mede veroorzaakt door het wegvallen van opdrachten buiten de gemeente Leiden. Naast de financiële problemen heeft de schaapsherder ook aangegeven te willen stoppen met zijn bestaan als herder vanwege het gebrek aan vrije tijd.

2. Klopt het dat de gemeente Leiden in 2012 een 4-jarig contract sloot met de herder van de kudde voor begrazing? Heeft de gemeente Leiden ook op dit moment nog een contract met de schaapsherder? Zo ja: hoe lang loopt dat contract, voor welke gebieden geldt het? Zo nee: waarom niet?

Antwoord: Dat klopt. In 2012 is een contract gesloten met de betreffende herder voor het begrazen van polderpark Cronestein en park Matilo. Ook is gezocht naar schaalvergroting binnen Leiden, maar de parken (Bos van Bosman, park Stevenshof) waren niet geschikt voor begrazing in verband met een te natte bodem of slechte bereikbaarheid voor de kudde. Ook het begrazen van wegbermen is onderzocht maar dit bleek vanwege verkeersveiligheid niet wenselijk. Het contract met de herder is steeds jaarlijks in overleg met de herder verlengd. Op 8 december 2017 heeft de herder aan de opdrachtgever (Cluster Beheer) aangegeven dat hij per 1 januari 2018 zal stoppen. Als redenen voor het stoppen gaf hij op; teruglopende inkomsten in verband met het wegvallen van opdrachten uit de regio en dat hij met alleen de te begrazen percelen in Leiden zijn begroting niet meer sluitend kon krijgen. Daarnaast gaf hij aan dat hij als herder geen dagen vrij heeft en dat het gebrek aan vrije tijd hem ook zwaar viel. Op dit moment heeft gemeente Leiden geen contract meer met de herder.

3. Is het college het met de PvdD, GL en CU eens dat een belangrijke dienst die biodiversiteit bevordert, een eerlijke, kostendekkende vergoeding verdient? Zo ja: hoe kan het dat de schaapskudde onder de kostprijs moet functioneren? Zo nee: waarom niet?

Antwoord Begrazing draagt zeker bij aan een hogere biodiversiteit. Omdat de jaarlijkse beheerbudgetten taakstellend is, is er altijd van uit gegaan dat begrazen in financieel opzicht concurrerend aan het destijds toegepaste maaibeleid moest zijn. Al met al is begrazen duurder dan maaien, maar als je daarbij de overige voordelen van het begrazen meerekent (bestrijding berenklauw, planmatig dunnen van bosplantsoen, hogere belevingswaarde) mag het iets duurder zijn dan standaard maaien. Echter moet het begrazen wel binnen het beheerbudget passen.:

4. Vindt het college dat het de schaapherder een redelijke vergoeding voor begrazing biedt?

Antwoord: Aan de herder is gevraagd om voor het begrazen van Polderpark Cronesteijn en park Matilo een offerte te maken. Op deze offerte is door de opdrachtgever een akkoord gegeven. De opdrachtgever is er van uit gegaan dat de herder een voor zichzelf eerlijke prijs heeft doorberekend en dat wij als opdrachtgever hiermee de herder een redelijke vergoeding geven. Naar aanleiding van de eerste berichten over het voornemen te willen stoppen zijn we met de herder in gesprek gegaan. Er is aan de herder gevraagd wat hij nodig had om verder te gaan als herder. Op deze vraag is geen antwoord gekomen, anders dan de mededeling op 8 december jl dat de betreffende herder aan gaf te gaan stoppen als herder.

De schaapherder en de gemeente zijn er beide bij gebaat dat de schaapherder zijn diensten kan voortzetten. De PvdD, GL en CU zien mogelijkheden voor gemeentelijke ondersteuning van de schaapherder, bijvoorbeeld

· het uitbreiden van de te begrazen gebieden (bv. Matilo, park Merenwijk, park Stevenshof); of

· het opnieuw bekijken van de tarieven voor de te leveren diensten; of

· het (gedeeltelijk) in dienst nemen van de schaapherder.

5. Ziet het college ook mogelijkheden om de schaapherder actief te ondersteunen bij het oplossen van de financiële problemen? Wat vindt het college van de hierboven voorgestelde oplossingsrichtingen? Welke andere mogelijkheden ziet het college?

Antwoord: Cluster Beheer is momenteel bezig met het uitwerken van de volgende oplossing; In het beheerplan van Matilo staat omschreven dat bepaalde percelen begraasd worden in plaats van gemaaid. Voor het beheerplan Cronestein (waar nu de laatste hand aan wordt gelegd) zijn we voornemens ook begrazing op te nemen. We willen dan per perceel omschrijven wat de ecologische doelstellingen zijn zodat daar de juiste wijze van begrazing aan kan worden gekoppeld (bijvoorbeeld jaarrond begrazen of drukbegrazing, met schapen of runderen, enz.). Vervolgens kan een partij gevraagd worden om hier een voorstel voor neer te leggen. Het geniet onze voorkeur om hierbij een lokale partij uit te nodigen of op zijn minst een partij die gebruik gaat maken van het lokale netwerk aan vrijwilligers die de herder in de loop van de afgelopen jaren aan de kudde heeft weten te binden. Door dergelijke afspraken vast te leggen in bijvoorbeeld een convenant in plaats van een aanbestedingscontract kan het gewenste begrazingsbeheer voor de toekomst worden geborgd. Deze optie wordt verder uitgewerkt als het beheerplan gereed is.

6. Als de schaapskudde inderdaad moet stoppen, welke consequenties heeft dat dan voor de wijze van beheer, het borgen van de biodiversiteit en de bestrijding van de Reuzenberenklauw?

Antwoord: Totdat er een nieuwe begrazende partij is gevonden zal het beheer van het park tijdelijk machinaal uitgevoerd moeten worden. Zoals hierboven gesteld zijn wij voornemens het begrazen van Polderpark Cronestein en park Matilo in de respectievelijke beheerplannen vast te leggen.

7. Is het college bereid om, op de kortst mogelijke termijn, contact te zoeken met de schaapherder en te komen tot een gezamenlijk plan van aanpak, gericht op het voortzetten van begrazing, en de raad hiervan op de hoogte te stellen? Zo nee: waarom niet?

Antwoord: De schaapsherder heeft al te kennen gegeven dat deze wil stoppen met zijn bestaan als schaapsherder. Zijn besluit is niet alleen financieel van aard maar heeft zoals gesteld ook te maken met het gebrek aan vrije tijd. Het maken van een afspraak over enkel de financiële compensatie zal niets veranderen aan zijn besluit. We zijn bereid de oplossing zoals verwoord onder antwoord 5 verder uit te werken.

Dick de Vos – Partij voor de Dieren

Jos Olsthoorn – Groen Links
Mart Keuning - ChristenUnie