Schrif­te­lijke Vragen Inmenging van Shell in inhou­de­lijke expo­sities van museum Boerhaave

Indiendatum: feb. 2019

Deze week verscheen in de Volkskrant een opiniestuk van Femke Sleegers waarin ze de inhoudelijke inmenging van olie- en gasgigant Shell op de exposities van Museum Boerhaave blootlegde. Museum Boerhaave stelt Shell in een positief daglicht en geeft de CEO van het bedrijf kritiekloos een podium. De directe link tussen de huidige klimaatontwrichting en de praktijken van Shell en andere fossiele industrieën, wordt buiten beschouwing gelaten.

De gemeente Leiden staat vermeld op de websitepagina van Museum Boerhaave als subsidieverstrekker.

Op grond van artikel 45 van het Reglement van Orde stellen de leden Raat en Van Schaik (Partij voor de Dieren) het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Leiden de volgende vragen:

1. Klopt het dat de gemeente Leiden het museum Boerhaave subsidie geeft?

a. Zo ja: waaruit bestaat die subsidie? Welke voorwaarden zijn aan de subsidie gekoppeld en welke doelen moeten met de subsidie worden behaald?

b. Zo nee: is het college bereid om Museum Boerhaave aan te spreken en het gemeentelijk logo en de vermelding van de gemeente Leiden als subsidient, te verwijderen omdat Leiden niet geassocieerd wenst te worden met de vervuilende fossiele industrie? Zo nee: waarom niet?

Antwoorden:

Er is geen directe subsidierelatie tussen de Gemeente Leiden en Rijksmuseum Boerhaave. Het museum wordt niet door de gemeente gesubsidieerd, maar er zijn wel indirecte geldstromen voor (school) activiteiten die o.a. in het museum plaatsvinden:

- Technolab (door de gemeente gesubsidieerd) heeft afspraken met Boerhaave over medegebruik van ruimten;

- Boerhaave participeert (zoals veel andere instellingen) met hun eigen aanbod in het (door de gemeente gesubsidieerde) Verwonderpaspoort.

Het vermelden van het gemeentelijk logo op de site van het museum heeft niet op ons verzoek plaatsgevonden, maar anderzijds hebben wij hier ook geen bezwaar tegen (zie in dit verband de beantwoording van de overige vragen).

2. Hoe beoordeelt het college de inmenging van Shell op de inhoudelijke expositie van Museum Boerhaave?

Antwoord: Het museum hanteert de Ethische Code voor Musea van de ICOM en draagt er zorg voor een platform te zijn voor verschillende stromingen en derhalve ook voor verschillende meningen.

Shell heeft geen enkele invloed op de inhoud van de presentatie en/of lesprogramma’s van het museum. Boerhaave geeft de geschiedenis van de wetenschap weer en verbindt die geschiedenis met de wereld van nu.

Rijksmuseum Boerhaave heeft de geschiedenis van de wetenschap en techniek in Nederland als uitgangspunt. Shell is onlosmakelijk verbonden aan de energiegeschiedenis en maakt met hun bedrijfscollectie deel uit van de rijkscollectie die het museum beheert. Daarnaast werken het museum en Shell samen om duizenden kinderen kennis te laten maken met wetenschap en techniek tijdens het jaarlijkse Generation Discover Festival en verzorgt het museum schoollessen in wetenschap en techniek voor Jet-Net.

De samenwerking van het museum met Shell richt zich op talentontwikkeling en inclusie. Met dit partnership is het voor Boerhaave mogelijk om nog meer jongeren en volwassenen te bereiken met hun missie. Boerhaave wil namelijk zoveel mogelijk mensen kennis laten maken met wetenschap en techniek. Ook jongeren die normaliter minder snel daarmee in aanraking komen, wil het museum stimuleren deze onderwerpen te verkennen en hun talenten te ontdekken.

3. Is het college bereid om Museum Boerhaave aan te spreken op de onwenselijkheid van financiering door de fossiele industrie? Is het college bereid om Museum Boerhaave te verzoeken het volledige verhaal over de fossiele industrie (dus inclusief de directe negatieve invloed op klimaatontwrichting) te vertellen? Zo nee: waarom niet?

Antwoord: Rijksmuseum Boerhaave schenkt in de schoollessen aandacht aan diverse fossiele en duurzame energiebronnen en aan de energietransitie. In het museum is tevens aandacht voor andere organisaties die duurzame vormen van energie hebben ontwikkeld, zoals Wetsus, LeydenJar-Technologies en Tesla.

De introductietekst bij het thema energie als onderdeel van 'De Grote Vragen' luidt als volgt:

"Is schone energie op tijd beschikbaar?

Hoe voorzie je een modern en dichtbevolkt land als Nederland duurzaam van energie? Een ding is zeker: zonder innovaties gaat het niet. In het verleden slaagden we erin op vernieuwende wijze fossiele brandstoffen te winnen en te benutten. Het klimaat was de dupe. Bij kernenergie is er geen uitstoot van broeikasgassen, wel het probleem van afval en opslag van radioactief materiaal. Tegenwoordig draait het om wind- en zonne-energie. Of dienen zich alternatieven aan? Grote uitdaging: met inventief handelen tijdig het gas en de olie vaarwel zeggen."

Wij menen dat Rijksmuseum Boerhaave het onderwerp energie op een genuanceerde wijze benadert.

4. Welke partijen die subsidie van de gemeente Leiden ontvangen, worden daarnaast ook nog gefinancierd door de fossiele industrie? Is het college bereid om ook deze partijen aan te spreken op de onwenselijkheid van banden met de fossiele industrie?

Antwoord: Voor zover ons bekend worden er geen door de gemeente gesubsidieerde partijen tevens door de fossiele industrie gefinancierd.

5. Wat is het beleid van het college ten aanzien van het verstrekken van subsidie aan partijen die zich ook laten financieren door de fossiele industrie?

Antwoord: Nee, hier is geen beleid op vastgesteld, wij bezien dit per situatie.

6. Is het college bereid om van toekomstige subsidie-ontvangers te eisen dat zij niet mede laten financieren door de fossiele industrie? Zo nee: waarom niet? Zo ja: per wanneer kan dit beleid ingaan?

Antwoord: Wij zien daartoe geen aanleiding en in de meeste gevallen is dit juridisch ook niet mogelijk.

Lianne Raat & Martine van Schaik – Partij voor de Dieren