Schrif­te­lijke Vragen Kunstgras in Leiden

Indiendatum: sep. 2018

Op 12 september 2018 toonde Zembla de documentaire ‘De Kunstgrasberg’
waarin misstanden met de recycling van kunstgras aan het licht kwamen. De twee Nederlandse bedrijven die claimden kunstgras te kunnen recyclen, bleken te frauderen en illegaal afval te dumpen. Deze bedrijven leverden de beloofde recycling-diensten niet, maar lieten verschillende gemeenten wel 10.000 tot 20.000 euro per kunstgrasveld betalen voor verwijdering en recycling.

Naar aanleiding van deze documentaire en op grond van artikel 45 van het Reglement van Orde stellen de Partij voor de Dieren en de SP de volgende vragen aan het college:

1. In 2016 lag in Leiden 7621 m²kunstgras in de openbare ruimte (denk aan voetbal- en trapveldjes). Hoeveel m² kunstgras ligt er op dit moment in de openbare ruimte? Hoeveel m²uitbreiding van het kunstgrasareaal in de openbare ruimte staat op de planning (bijvoorbeeld in parken, in speelveldjes) (klik hier voor meer info)?
   Antwoord: Sindsdien is er 690 m2 kunstgras (1 veldje) bijgekomen. Dit brengt het totaal areaal kunstgras trapveldjes in de openbare ruimte op dit moment op 8.311m2. Er staat geen uitbreiding van het aantal trapveldjes gepland.
   
2. Hoeveel m² kunstgras ligt er in sportparken en op sportvelden in Leiden? Hoeveel m² uitbreiding van het kunstgrasareaal in sportparken/ sportvelden staat op de planning?
   Antwoord:
   Kunstgras voetbalvelden: 107.270 m2 (12x rubber, 1x Grassmaster en 1x TPE infill)
   Kunstgras korfbalvelden: 16.397 m2 (zand ingestrooid)
   Kunstgras hockeyvelden: 17.898 m2 (2x zand ingestrooid, 1x waterveld)
   Totaal 141.565 m2
   
   Op korte termijn is geen uitbreiding van het aantal kunstgrasvelden gepland. Wel wordt op dit moment de mogelijkheid onderzocht voor uitbreiding van het hockey. Verder is het mogelijk dat in het kader van het contourenplan de komende jaren voorstellen worden gedaan voor het omzetten van natuur- in kunstgras. Tot slot verdwijnt in 2019 een kunstgrasveld op sportpark De Vliet in verband met de ontwikkeling van de nieuwe schaatshal. Hierdoor neemt het totale areaal aan kunstgras af met 7.581m2 tot 133.984 m2.
   
   
3. Wat is de gemiddelde levensduur van kunstgras in de openbare ruimte en in sportparken?
   Antwoord: De gemiddelde levensduur, voor de verschillende typen kunstgras, is in onderstaande tabel weergegeven.
   
   Type kunstgrasveld Onderdeel Gemiddelde levensduur (in jaren)
   WETRA voetbalveld Onderbouw 24 Toplaag 12
   Grassmaster Onderbouw 24 Toplaag 12
   Kunstgrasveld voetbal rubber
   ingestrooid Onderbouw 24 Toplaag 12
   Kunstgrasveld voetbal TPE
   ingestrooid Onderbouw 24 Toplaag 12
   Kunstgrasveld hockey zand
   ingestrooid Onderbouw 24 Toplaag 12
   Kunstgrasveld hockey waterveld Onderbouw 30 Toplaag 10
   Kunstgrasveld korfbal zand
   ingestrooid nieuwe veld afmeting
   40x20 mtr Onderbouw 24 Toplaag 8
   Trapveldjes (openbare ruimte) Trapveldje compleet 15

In antwoorden op eerdere schriftelijke vragen van de Partij voor de Dieren (oktober/ november 2016) stelt het college dat “conform het landelijke afvalbeheerplan wordt gestreefd naar producthergebruik en recycling. Bij toekomstige vervanging van kunstgrasvelden zullen de vrijgekomen materialen gerecycled worden waardoor de plastics niet in het milieu komen”.

4. Op welke manier is de recycling van Leids kunstgras momenteel concreet
geregeld?
a.) Wat zijn de kosten van het verwijderen en laten recyclen van een kunstgrasveld (gemiddeld per m²)? Wie betaalt deze kosten?
b.) Heeft het college hiervoor contracten afgesloten met erkende kunstgrasrecyclingbedrijven? Zo ja, welke bedrijven zijn dit? Zijn ook de in de documentaire genoemde bedrijven gecontracteerd (Tuf, Vink, KSG)? Voor welk(e) bedrag(en) zijn deze bedrijven gecontracteerd
c.) Hoeveel kunstgrasvelden zijn in de afgelopen 3 jaar afgevoerd en gerecycled door deze bedrijven?
d.) Zijn er prestatieafspraken gemaakt met de bedrijven die het kunstgras zouden verwijderen en recyclen? Welke?
e.) Zijn de verwijderde en ter recycling aangeboden kunstgrasmatten ook daadwerkelijk volgens de overeenkomsten verwerkt?
f.) Als blijkt dat de afvoer en verwerking van oude kunstgrasvelden niet volgens de overeenkomsten is gebeurd, is het college bereid het gecontracteerde bedrijf hiervoor aansprakelijk te stellen?

Antwoord:

a. De gemeente sluit contracten af met aannemers. De aannemers sluiten op hun beurt contracten af met recyclebedrijven. Voor het afvoeren naar een erkend recyclebedrijf van een zand ingestrooide toplaag brengt de aannemer € 2,40 per m2 bij de gemeente in rekening. Voor een rubber ingestrooid kunstgrasveld is dit € 2,90 per m2. Het laten afvoeren van de onderbouw van een kunstgrasveld is afhankelijk van de grootte van het veld en de aard van de onderbouw en bedraagt ongeveer € 85.000,- per veld.

b. De in de afgelopen drie jaren uit de gemeente Leiden verwijderde kunstgrasvelden zijn door de gecontracteerde aannemers geleverd aan de recyclebedrijven Tuf en Vink. voor de bedragen: zie de beantwoording onder a.

c. In de afgelopen drie jaren zijn door twee aannemers, namelijk CSC en Anthea, vier kunstgras toplagen afgevoerd naar de onder b. genoemde twee recyclebedrijven, waarvan twee velden inclusief de onderbouw. Het gaat om een semi-water hockeyveld (inclusief onderbouw) en drie zand ingestrooide korfbalvelden (waarvan één inclusief onderbouw) ten behoeve van Pernix.

d. De gemeente heeft de verplichting om zich conform de wet milieubeheer te ontdoen van kunstgras (als zijnde afvalstof). Daarom neemt de gemeente Leiden in een bestek voor de renovatie of vervanging van kunstgras de volgende tekst op.

“De aannemer dient de vrijkomende materialen te vervoeren naar een inrichting met door het bevoegd gezag verleende omgevingsvergunning. Een plan voor het omgaan met vrijgekomen materialen, als bedoeld in artikel 01.17.05 lid 01 van de standaard 2015 wordt verlangd voor alle naar een door het bevoegd gezag vergunde inrichting te vervoeren materialen.”

e. De aannemers hebben alle vier de verwijderde kunstgrasvelden conform de bepalingen in de overeenkomst met de gemeente aan een erkend recyclebedrijf aangeboden. Of en hoe de recyclebedrijven de kunstgrasvelden uit Leiden hebben verwerkt is ons niet bekend.

f. De gemeente controleert altijd of een kunstgrasveld aan een erkend recyclebedrijf wordt aangeboden. De gemeente is dit wettelijk verplicht. Dit controleert de gemeente aan de hand van de afleverbonnen van de aannemer aan het recyclebedrijf. Uiteraard houdt de gemeente de aannemer aan de afspraken in het contract. Tot op heden is het niet voorgekomen dat een aannemer zich niet aan de afspraken heeft gehouden wat betreft de verwijdering van het oude kunstgrasveld. Aansprakelijkheidstelling is daarmee niet aan de orde.

In de documentaire stelt Zembla dat er wereldwijd een groot gebrek is aan kunstgras recycle-capaciteit.

5. Op welke manier gaat het college ervoor zorgen dat het huidige areaal kunstgras deugdelijk wordt verwijderd en gerecycled, wetende dat de daadwerkelijke recycle-capaciteit vrijwel nihil is?
Antwoord: De verwijdering van kunstgras in de gemeente Leiden heeft tot op heden steeds op een deugdelijke wijze plaatsgevonden. Er is sprake van een (tijdelijk) tekort aan verwerkingscapaciteit. Hiervoor zijn meerdere oorzaken, waaronder een piek in het aanbod van te renoveren kunstgras toplagen en daardoor een (tijdelijk) overschot aan te recyclen materiaal ten opzichte van de vraag naar gerecyclede grondstoffen.

De gemeente kan invloed uitoefenen op de vraag naar gerecyclede grondstoffen door bij de inkoop van kunstgrasvelden en ook andere kunststofmaterialen op de sportparken het gebruik van gerecyclede grondstoffen in positieve zin mee te laten wegen. Op dit moment gebeurt dit in Leiden al.

De branchevereniging Sport en cultuurtechniek BSNC werkt aan een duurzaamheidscertificaat voor kunstgrasvelden. Dit certificaat betekent dat een nieuwe toplaag is vervaardigd uit gerecyclede materialen. Zodra dit certificaat een feit is, is Leiden voornemens dit certificaat bij de aanbesteding als eis opnemen.

6. Is het college bereid om de aanleg en financiering van kunstgrasvelden in Leiden op te schorten, totdat deugdelijke afvoer en recycling gegarandeerd kan worden?
Antwoord: Het college ziet hier geen directe aanleiding toe. De voorgenomen uitbreiding van kunstgras is immers nihil. Verder geldt dat de gemeente met de inzet van wijkparken en het contourenplan heeft ingezet op intensiever en multifunctioneler gebruik van de bestaande sportparken in Leiden. De huidige wijze van gebruik en intensiteit van de velden kan niet met natuurgras ingevuld worden. Voor multifunctioneel gebruik is kunstgras daarom onmisbaar. Alhoewel niet op de korte termijn (zie antwoord vraag 1 en 2) blijft de aanleg van nieuwe kunstgrasvelden nodig.

Het huidige probleem wordt vooral veroorzaakt door kunstgrasvelden die vervangen moeten worden en niet door de aanleg van nieuwe kunstgrasvelden. Deze vervanging van de velden is noodzakelijk om de veiligheid van de sporters te kunnen blijven garanderen, zonder vervanging worden de velden afgekeurd door de sportbonden.

Martine van Schaik – Partij voor de Dieren

Ries van Walraven - SP