Schrif­te­lijke Vragen: Negatieve gevolgen van het gebruik van blad­blazers

Indiendatum: dec. 2019

Recent is in verschillende programma’s aandacht besteed aan de negatieve gevolgen van het gebruik van bladblazers.

Samengevat kan gesteld worden dat het gebruik van bladblazers onwenselijk en niet-duurzaam is, omdat:

· Bladblazers giftige en kankerverwekkende stoffen uitstoten (zoals stikstofdioxiden, koolstofdioxiden, fijnstof) en daarmee schadelijk zijn voor klimaat en gezondheid;

· Bladblazers gehoorschade kunnen veroorzaken (ze kunnen tot wel 120 dB geluid produceren);

· Het verwijderen van afgevallen bladeren onwenselijk is omdat deze bladeren belangrijk zijn voor de biodiversiteit. Zo bieden afgevallen bladeren kleine zoogdieren (bijv. egels) en insecten bescherming tegen de vorst en brengen afgevallen bladeren voedingsstoffen in de bodem.

De kennis over de negatieve gevolgen van het gebruik van bladblazers heeft in onze buurlanden geleid tot ingrijpen van de overheid. Zo adviseerde het Duitse federale milieuministerie (Bundesumweltministerium) om bladblazers niet langer te gebruiken, omdat ze te luid, te vies, en een bedreiging voor insecten en het milieu zijn. Vlaanderen heeft 300 gemeenten verboden om nog langer bladblazers te gebruiken, omdat de apparaten te vervuilend zij5.

Volgens de Partij voor de Dieren wegen de voordelen van het gebruik van bladblazers niet op tegen de nadelen. Op grond van artikel 45 van het Reglement van Orde stelt het lid Van Schaik (Partij voor de Dieren) het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Leiden de volgende vragen over de negatieve gevolgen van het gebruik van bladblazers.

1. Ook de gemeente Leiden werkt met bladblazers.

a) Hoeveel bladblazers heeft de gemeente in haar bezit? Om welk type bladblazers gaat het (twee-takt, vier-takt, elektrisch)?
Antwoord: De gemeente Leiden heeft 14 bladblazers in gebruik. De bladblazers zijn in tweetakt uitvoering, en gebruiken brandstoffen met de minste belasting voor het milieu. Bij vernieuwing van bladblazers wordt waar mogelijk een elektrische uitvoering aangeschaft. Voor sommige werkzaamheden volstaan elektrische apparaten (nog) niet. In dat geval wordt nog een door fossiele brandstof aangedreven bladblazer gebruikt.

b) Vindt u het verantwoord dat mensen in dienst van de gemeente Leiden werken met dergelijke ongezonde, luidruchtige en schadelijke apparaten?
Antwoord: Binnen de uitvoerende diensten van Beheer worden fysieke en belastende werkzaamheden uitgevoerd, daarom worden hulpmiddelen ingezet om deze fysieke belasting te beperken en/of de werkzaamheden optimaal te kunnen uitvoeren. Alle werkzaamheden zijn qua duur en wijze arbotechnisch getoetst aan de voorgeschreven wettelijke eisen en bepalingen. Dat gezegd hebbend, is het college ook van mening dat werkzaamheden zo min mogelijk belastend uitgevoerd moeten kunnen worden en is zich er van bewust dat inzet van bladblazers een compromis is tussen efficiency en belasting. Dagelijks trekt er bijvoorbeeld al een grote veegploeg door de stad waarbij waar mogelijk werkzaamheden handmatig plaatsvinden, met daarbij ook oog voor andere aspecten zoals bijvoorbeeld ecologische belangen. Daarnaast worden afhankelijk van de fysieke belasting en de aard van het hulpmiddel beschermingsmiddelen uitgereikt en voorgeschreven. In het geval van de bladblazers zijn dat beschermingsmiddelen voor het gehoor.

c) Huurt de gemeente wel eens aannemers/ loonwerkers in die met bladblazers werken? Zo ja, hoe vaak komt dit voor?
Antwoord: Dit gebeurt vooral in de herfst. Inzet vindt plaats op beeldkwaliteit en wordt door de aannemer aangestuurd. Hoe vaak dit gebeurt, is daarmee niet concreet aan te geven. Ook worden in enkele gevallen na maaiwerkzaamheden fietspaden en dergelijke schoongemaakt om onveilige situaties door gladheid te voorkomen. Het is mogelijk dat dergelijke werkzaamheden met een bladblazer uitgevoerd worden.

d) Vindt u het verantwoord dat mensen die gecontracteerd zijn door de gemeente Leiden werken met dergelijke ongezonde, luidruchtige en schadelijke apparaten?
Antwoord: Ja, in onze voorwaarden bij aanbesteding van werkzaamheden is opgenomen dat de uitvoering van het werk voldoet aan de wettelijke bepalingen en eisen op het gebied van Arbo. Zie ook het antwoord op vraag 1.b.

2. Bladblazers worden niet alleen gebruikt om blad te verwijderen, maar ook om bijvoorbeeld afval naar een verzamelplaats te blazen. Welke duurzame alternatieven voor dit gebruik van de bladblazer ziet het college?
Antwoord: Bladblazers worden in hoofdzaak gebruikt tijdens de bladperiode en bij grote evenementen. Voor deze werkzaamheden is de inzet van een bladblazer efficient. Aanvullend gebruik is beperkt tot de slecht bereikbare plekken zoals bij fietsenstallingen en dergelijke. Voor de werkzaamheden waar momenteel nog een bladblazer voor wordt
ingezet, ziet het college op dit moment geen duurzame alternatieven. Zie ook het antwoord op vraag 1.b. over de dagelijkse grote veegploeg.

3. Deelt het college de conclusie dat de voordelen van het gebruik van bladblazers niet opwegen tegen de nadelen voor het klimaat, de luchtkwaliteit, de gezondheid van mensen, voor de biodiversiteit en in het wild levende dieren? Zo nee, waarom niet?
Antwoord: Naar de mening van het college zijn bladblazers momenteel nog steeds nodig om het werk zo efficiënt mogelijk uit te voeren en de stad aan de gewenste beeldkwaliteit te laten voldoen. Bladblazen vindt alleen daar plaats waar nodig, vooral op verharding en gazon. In (bos)plantsoen en (afgelegen) bermen blijft het gevallen blad al liggen. Het college verwacht daarom dat het effect van bladblazers op de biodiversiteit en in het wild levende dieren beperkt is. Van gazons wordt bladafval verwijderd om verstikking van gras tegen te gaan. In aantal gevallen is verwijderen van blad ook aan te raden om verspreiding van boomziekten als Kastanje Bloedingsziekte en Essentaksterfte tegen te gaan.

4. Is het college bereid om te onderzoeken hoe de bladblazer zo snel mogelijk uitgefaseerd kan worden uit het gemeentelijk instrumentarium? Zo nee, waarom niet?
Antwoord: Het college volgt dit jaar met interesse de ontwikkelingen in België en Duitsland, waar een uitfasering plaatsvindt. We zijn bereid om vervolgens na te gaan welke voor- en nadelen hieraan zitten, welke lessen we kunnen trekken en een afweging te maken of Leiden het voorbeeld zal volgen. Voor evenementen, blad en slecht bereikbare plekken is er op dit moment nog geen goed alternatief; goed in de zin van ergonomisch beter en goed in de zin van kwaliteit/snelheid/kosten. Bladblazers zijn echter voortdurend in ontwikkeling en worden steeds vriendelijker in gebruik: minder geluid, lager gewicht, milieuvriendelijke brandstoffen, en vaker elektrisch. Mits bladblazers op de juiste manier
worden gebruikt, met de bijbehorende veiligheidsmiddelen, geeft dit ook verlichting van de werkzaamheden. Zie ook het antwoord op vraag 3.

5.Is het college bereid om bij het contracteren van aannemers/ loonwerkers als voorwaarde op te nemen dat er niet gewerkt wordt met bladblazers? Zo nee, waarom niet?
Antwoord: Indien na een goede afweging mocht blijken dat Leiden het voorbeeld van België en Duitsland gaat volgen, wordt dat ook verwerkt bij de hernieuwing van contracten. Zie ook de antwoorden op vraag 3 en 4.