Schrif­te­lijke Vragen: Hitte­stress bij dieren

Indiendatum: 20 jul. 2022
Antwoorddatum: 30 aug. 2022

Gisteren heeft de fractie van de Partij voor de Dieren melding gedaan van schapen en geiten in de Merenwijk, die last hadden van hittestress. De dieren ademden zwaar en snel, oogden loom en beschikten over onvoldoende schaduw (zie foto 1 en foto 2). Het was toen 37 °C. Die hitte is voor veel mensen onaangenaam. Voor veel (huis)dieren is die hitte letterlijk stervensheet.

Als de buitentemperatuur boven de 20 °C uitkomt en de luchtvochtigheid hoog is, neemt het risico op hittestress bij dieren toe. Zo hebben schapen al vanaf 23 °C last van de warmte. Over extreem weer is de wet helder: dieren moeten ertegen beschermd worden. Daarom riep de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) afgelopen zondag dierenhouders op extra goed op hun dieren te letten. Met enige voorbereiding kan ervoor worden gezorgd dat de gevolgen van hitte voor dieren beperkt blijven, stelt de NVWA, bijvoorbeeld door schaduwplekken en extra watervoorzieningen te regelen met vers drinkwater. Daarbij is het belangrijk dat er genoeg schaduw is, zodat dieren niet te dicht opeengepakt moeten staan of geen competitie moeten aangaan voor schaarse beschutting. Volgens het KNMI zal tot 2050 het aantal warme dagen (meer dan 20 °C) met dertig procent toenemen en het aantal tropische dagen (meer dan 30 °C) zelfs verdubbelen. Hiermee neemt ook de kans op hitteleed toe. De Partij voor de Dieren is dan ook bezorgd over het welzijn van dieren op warme en tropische dagen, nu en in de toekomst.

Op grond van artikel 45 van het Reglement van Orde stelt het lid Delver (Partij voor de Dieren) het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Leiden de volgende vragen:

1. Ziet het college (de toename van het aantal) warme dagen en tropische dagen ook als een risico op hittestress bij dieren? Zo nee, waarom niet?
   Antwoord: Ja, de toename in het aantal warme en tropische dagen kan de kans op hittestress vergroten.
   
2. Is er in de gemeente Leiden een hitteprotocol waarin dieren zijn meegenomen? Zo nee, is het college bereid dit zo spoedig mogelijk op te stellen?
   Antwoord: Nee er is geen hitte protocol, maar de gemeente Leiden heeft wel een lokaal hitteplan (zie wethoudersbrief: Z/22/3423317, datum 30-06-2022). Hierin zijn dieren niet opgenomen. Het maken van een alomvattend hitteprotocol voor dieren is lastig. Wanneer dieren last hebben van de hitte verschilt van soort tot soort en hoe ze het beste geholpen kunnen worden verschilt ook van soort tot soort. Er gelden wel algemene regels omtrent dierenwelzijn waar eigenaren van dieren zich aan moeten houden (zie wetten en regels via www.rvo.nl/dier-natuur). De gemeente Leiden is eigenaar van een aantal dieren. Denk aan de kinderboerderij, verschillende dierenweides en de volière. Deze dieren worden verzorgd aan de hand van de actuele eisen vanuit de RVO en de NVWA.
   
3. Wat doet het college om dieren die in Leiden gehouden worden - zoals dieren op een kinderboerderij, dierenweide, de volière in het Plantsoen - tegen tropische hitte te beschermen?
   Antwoord: Voor de dieren die worden verzorgd door de gemeente, zoals de kinderboerderij en dierenweides, wordt er gewerkt met richtlijnen vanuit de NVWA. Ook tijdens extreem weer zoals hitte. De NVWA heeft een aparte webpagina met informatie over hittestress bij koeien en ander vee (www.nvwa.nl/onderwerpen/hittestress-koeien). Hier staan onder andere regels voor dieren in de wei en in de stal.
   
4. Is het college inmiddels tot het voortschrijdend inzicht gekomen dat ook koeien die gehouden worden op door de gemeente verpachte grond recht hebben op beschutting? Zo ja, wat gaat het college met dit inzicht doen? Zo nee, waarom niet?
   Antwoord: Op de eerste plaats is het de verantwoordelijkheid van de pachter van de grond/de eigenaar van de dieren om maatregelen te nemen tijdens extreme weersomstandigheden. Wel wordt gekeken of op gemeentelijke gronden die worden verpacht er mogelijk is een enkele boom te planten voor schaduw. Dit is echter maatwerk. Het is belangrijk dat dit niet met natuurdoelstellingen botst.
   
5. Besteedt het college op tropische dagen aandacht aan extra toezicht op regels voor dierenwelzijn tijdens extreme weersomstandigheden? Zo nee, waarom niet?
   Antwoord: Het welzijn van dieren is de verantwoordelijkheid van de diereneigenaar. Dieren die door de gemeente Leiden worden verzorgd, zoals dieren op de kinderboerderij en dierenweides, worden juist bij extreme weersomstandigheden extra in de gaten gehouden door de dierverzorgers. Zie ook antwoord vraag 3.
   
6. Hebben er recent nog controles plaatsgevonden op voldoende schaduw en voldoende, vers drinkwater voor dieren en wat heeft dit opgeleverd?
   Antwoord: Er vinden dagelijks controles plaats bij de dieren die door de gemeente verzorgd worden (dierenkinderboerderij, dierenweides, etc.). Tijdens extreem weer wordt vaak meerdere keren per dag gecontroleerd. Dit was ook het geval bij de locatie die staat afgebeeld in de bijlage. Hier zijn de dieren op 19 juli 2022, de dag met extreme hitte, drie keer gecontroleerd. Steeds waren de dieren in orde.
   Bij al de gemeentelijke gronden/weides met dieren hangt ook een bord met de contactgegevens van de gemeente. Bezoekers kunnen dit nummer bij calamiteiten bellen. Hulpdiensten en de dierenambulance hebben dit nummer ook in bezit.
   
7. Zijn dieren van de gemeente de afgelopen dagen op symptomen van hittestress gecontroleerd? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat zijn de bevindingen?
   Antwoord: Ja, dit gebeurt tijdens de dagelijkse controles. Hierbij worden ze niet alleen gecontroleerd op hittestress, maar ze worden algeheel gemonitord. Aan de hand van de controles worden zo nodig extra maatregelen genomen.
   
8. Is het college bereid inwoners van Leiden actief tips en informatie te geven over het beschermen van (huis)dieren tijdens warme en tropische dagen? Zo nee, waarom niet?
   Antwoord: De voor- en nadelen hiervan worden bekeken. Het feit dat dieren verschillend reageren op hitte en op verschillende manieren geholpen moeten worden, maakt de informatievoorziening ingewikkeld. Diereneigenaren kunnen informatie inwinnen over te nemen maatregelen bij verschillende belangenverenigingen voor de desbetreffende diersoorten.

Bronvermelding:

1) ‘NVWA: let komende warme dagen extra goed op dieren’, De Telegraaf, 17 juli 2022, https://www.telegraaf.nl/nieuw...