Schrif­te­lijke vragen: Weghalen van (meerkoet)nesten

Indiendatum: 14 mrt. 2022
Antwoorddatum: 19 apr. 2022

Afgelopen week ontving de Partij voor de Dieren het bericht dat er bij het wegtakelen van een boot uit het water ter hoogte van de Diepenbrocklaan onvoldoende tot geen rekening is gehouden met een meerkoetnest in aanbouw. Ter plekke zijn de aanwezige BOA’s hier door een bezorgde burger op aangesproken. Zij gaven te kennen dat het nest leeg was. Het nest was niet leeg, maar de meerkoeten hadden tijdelijk hun nest verlaten vanwege de rumoer en de aanwezige medewerkers van de gemeente die de boot uit het water hebben getakeld.

Op grond van artikel 45 van het Reglement van Orde stelt het lid Raat (Partij voor de Dieren) het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Leiden de volgende vragen over het weghalen van (meerkoet)nesten.

1. Wat zijn de regels rondom het verwijderen van meerkoetnesten en andere nesten? Wanneer mag het wel en wanneer niet?

Antwoord: De bescherming van alle inheemse vogels en andere beschermde dier- en plantensoorten is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming. Op grond van deze wet is het verboden om opzettelijk nesten, rustplaatsen en eieren van vogels te vernielen of te beschadigen, of om nesten van vogels weg te nemen. De provincie kan wel ontheffingen of vrijstellingen verlenen om verwijdering alsnog toe te staan. Voor meerkoeten is op dit moment geen sprake van een ontheffing of vrijstelling.

2. Kan er handhavend worden opgetreden bij het overtreden van de regels? Zo ja, door welke organisaties? Zo ja, wordt er ook handhavend opgetreden?

Antwoord: De bevoegdheid om handhavend op te treden bij overtreding van de Wet natuurbescherming is ondergebracht bij de politie, en bij boa’s van de provincie Zuid-Holland en de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid. In de Oostvlietpolder zijn daarnaast boa’s aangewezen van Stichting Zuid-Hollands Landschap die daar kunnen handhaven. Gemeentelijke handhavers kunnen zelf niet optreden bij een overtreding van de Wet natuurbescherming, omdat zij hier geen bevoegdheid hebben.

3. Op welke wijze houdt de gemeente rekening met nesten van meerkoeten en andere (water)vogels bij het uitvoeren van werkzaamheden?

Antwoord: Het college onderschrijft het belang dat vogels in alle rust kunnen broeden. Bij de boa’s die belast zijn met het verwijderen van boten is het naar aanleiding van deze casus daarom ook extra onder de aandacht gebracht om voorafgaand aan de werkzaamheden te controleren op de aanwezigheid van vogelnesten. Indien een vogelnest wordt aangetroffen waar eieren in liggen of waar vogels actief mee bezig zijn en er geen spoedeisend belang is om de boot af te voeren (zoals een olielekkage), dan wordt het verwijderen uitgesteld tot nadat de vogel is uitgebroed en het nest door de vogels is verlaten.

4. Wat kunnen particulieren doen als zij zien dat men bezig is met het verwijderen van een bewoond nest? Is er een telefoonnummer dat zij met spoed kunnen bellen, zodat er geen onomkeerbare situaties ontstaan?

Antwoord: Het college adviseert particulieren om, indien sprake is van een dier in nood is of anderszins van een heterdaadsituatie waarbij een nest wordt beschadigd of verwijderd, contact op te nemen met de politie via het speciale noodnummer 144. De politie kan, indien dit binnen de prioritering van werkzaamheden past, ter plaatse komen en handhavend optreden. Dit is in lijn met het advies van de Vogelbescherming. Ook adviseert het college om melding te maken van een overtreding van de Wet natuurbescherming bij de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid.

5. Waarom werd er een boot ter hoogte van de Diepenbrocklaan uit het water getakeld? Kon dit niet wachten totdat een eventueel broedsel van de meerkoeten het nest verlaten had? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waarom heeft de gemeente daar dan niet voor gekozen?

Antwoord: De boot ter hoogte van de Diepenbrocklaan werd uit het water getakeld omdat deze al een zeer geruime tijd onbeheerd in het water lag. Op 13 januari is een last onder bestuursdwang op de boot aangebracht met de kennisgeving dat deze weggehaald zou worden als de eigenaar deze zelf niet binnen de gestelde termijn zou verwijderen. Op 3 maart is de boot daadwerkelijk uit het water getakeld. De boa’s die op dat moment ter plaatse waren, werden voorafgaand aan de werkzaamheden aangesproken door een buurtbewoner dat er een vogelnest op de boot aanwezig was. De boa’s hebben het vogelnest ook gezien en geconstateerd dat het nest geen eieren bevatte en er verlaten bij lag. Er zijn ook geen vogels waargenomen in de directe omgeving van het nest. De boa’s hebben daarom geconcludeerd dat het een oud nest betrof, hetgeen ook redelijk was gezien de tijd van het jaar. Het broedseizoen begint doorgaans pas in april. Om deze reden is doorgang gegeven aan de verwijdering van de boot.

Voor het bouwen van nesten kiezen meerkoeten en andere (water)vogels regelmatig voor een boot.

6. Mogen particulieren deze nesten zo maar verwijderen van hun boot? Zo nee, wat zijn de regels en wat doet de gemeente eraan om die onder de aandacht te brengen van Leidenaren?

Antwoord: Het college verwijst met betrekking tot het eerste deel van de vraag naar het antwoord onder vraag 1, dit is niet toegestaan. Op dit moment communiceert de gemeente zelf niet actief over het verbod op het verwijderen van nesten.

7. Kan de gemeente ook handhavend optreden als particulieren nesten van hun boot verwijderen? Zo ja, doet de gemeente dit ook, en als zij dat niet doet waarom niet? Zo ja, moet het dan gaan om een heterdaad?

Antwoord: Zoals eerder benoemd onder vraag 2, hebben gemeentelijke handhavers zelf geen bevoegdheid om handhavend op te treden bij overtreding van de Wet natuurbescherming. Indien door boa’s een heterdaadsituatie wordt aangetroffen en het binnen de prioritering van de werkzaamheden past, dan kan hierover wel worden geschakeld met de politie. Zij zijn immers wel bevoegd om te handhaven.